Zink is sinds 1963 officieel erkend als essentieel mineraal. Ons lichaam bevat er zo’n 2 tot 4mg van. Zink is, net als magnesium, essentieel voor élke cel in ons lichaam. Een ernstig zinktekort komt niet zo snel voor. Echter, een mild zinktekort komt geregeld voor en vergroot de vatbaarheid voor infectieziekten en verzwakt ons immuunsysteem. Het immuunsysteem is afhankelijk van zink voor de opbouw en activatie van de diverse witte bloedcellen, waaronder interferonen (IFN).
Interferonen zijn natuurlijke eiwitten (glycoproteïnen) die in de cellen van het immuunsysteem worden afgescheiden na contact met virussen, bacteriën of schimmels. Ze spelen een belangrijke rol bij de werking van het immuunsysteem. Een (mild) zinktekort draagt daarom bij aan chronische ziektes, een verzwakt immuunsysteem en het ontwikkelen van kankercellen. Zink is ook in belangrijke mate betrokken bij de productie van energie, celdeling en celdifferentiatie (= proces, waarbij cellen steeds meer gaan verschillen in vorm en functie). Dit is nodig voor groei, opbouw, herstel en (wond)genezing van spieren en weefsels. Ook de groei en ontwikkeling van het (ongeboren) kind en (jong) volwassenen leunt op de zinkstatus. Daarnaasthebben zinkionen(net als koper- en zilverionen)directe antimicrobiële en antivirale activiteit.
Lichaamscellen zijn voor hun functie afhankelijk van enzymen: noodzakelijke eiwitten om chemische reacties mogelijk te maken, ook wel katalysatoren genoemd. Enzymen zijn op hun beurt vaak weer afhankelijk van co-enzymen. Zink, in ionische vorm, is een co-enzym, voor meer dan 300 metallo-enzymen (metaal – of mineraalafhankelijke enzymen). Een voorbeeld van een belangrijk enzym dat afhankelijk is van zink, is delta-6-desaturase. Dit enzym is nodig voor de synthese (vorming) en omzetting van vetzuren zoals de omzetting van ALA naar EPA en van EPA naar DHA. Vetzuren zijn essentieel voor de stabiliteit en functie van onze celmembranen, hormoonbalans en regulatie van ontstekingsfactoren. (Andere metalen als magnesium, ijzer en koper zijn in ionische vorm ook co-enzymen voor de desbetreffende metallo-enzymen).
Zink bevordert een goede conditie van het oog, helpt bij droge ogen en gaat maculadegeneratie tegen. Zink draagt bij aan een goed zicht doordat het een antioxidantfunctie heeft en bijdraagt aan de opbouw en noodzakelijke afbraak van cellen. Het is ook nodig voor een goede werking van DHA, het vetzuur dat van belang is voor een goede oogfunctie.
Zink is één van de belangrijkste mineralen om het DNA in goede conditie te houden. In geval van een zinktekort kunnen verkeerde instructies afgegeven worden om cellen op de juiste manier op te bouwen. Vernieuwing van weefsels en het juiste functioneren ervan raakt dan verstoord. In het beste geval sterft de cel af, in het slechtste geval begint de cel zich ongeremd te delen tot een kankergezwel. Een lage zinkstatus is geassocieerd met een verhoogde kans op prostaat-, eierstok-, long-, borst- en galblaaskanker.
Dyslipidemie, een verstoring van de bloedvetten waaronder cholesterol en triglyceriden, blijkt vaak zink gerelateerd te zijn, waarbij zinksuppletie verbetering kan geven. Zinksuppletie verhoogt het gunstige
HDL-cholesterol en verlaagt het LDL-cholesterol en de triglyceriden, die in hoge waardes risicofactoren zijn voor hart- en vaatziekten, metabool syndroom en diabetes mellitus. Bij een
kopertekort kunnen verhoogde cholesterol- en triglyceridengehaltes ontstaan.
Zink is betrokken bij de zenuwprikkeloverdracht in de hersenen, de regulatie van dopamine en serotonine en de neuronale plasticiteit (het vermogen van hersen- weefsel om zich te herstellen en te herstructureren) Voor een optimale status van diverse neurotransmitters, zoals GABA, dopamine en norepinefrine, is de juiste balans tussen zink en koper cruciaal.
Uit een dierstudie bleek dat zink beschermt tegen neurotoxiciteit van lood.
Koper is betrokken bij de synthese en het metabolisme van hormonen en neurotransmitters.
Een kopertekort kan leiden tot neuropathie.
Uit studies blijkt dat vrouwen met PMS of PCOS significant lagere zinkspiegels hebben dan vrouwen zonder deze klachten.
Zinksuppletie met 2 keer de normale dagdosering bleek PMS-klachten te kunnen verlagen en de kwaliteit van leven te kunnen verhogen vergeleken met een placebo. PCOS-gerelateerde klachten als dyslipidemie (verstoorde bloedvetten) en follikelgroeistoornissen blijken vaak zink gerelateerd te zijn, waarbij zinksuppletie verbetering kan geven.
Zink en koper bij de vertering, leaky gut en andere darmklachten
Zowel zink als koper helpen bij het verteren en vrijmaken van energie uit vetten, koolhydraten en eiwitten. Koper activeert daarbij de natuurlijke energie in het lichaam.
Zink draagt bovendien bij aan een gezond zuur-base-evenwicht, wat de darmflora ten gunste komt.
Zink is belangrijk voor een gezond darmslijmvlies en de zogenaamde “tight junctions”: eiwitten die bepalen welke stoffen de darm passeren of niet. Dit is van grote invloed op ons
algehele welzijn. Een verstoorde darmbarrièrefunctie pleegt een aanslag op ons immuunsysteem, waardoor de weerstand verzwakt. Giftige stoffen kunnen in de bloedbaan komen en allerlei klachten veroorzaken zoals allergieën, reumatische aandoeningen, huidklachten, hoofdpijn en vermoeidheid. Zink remt ook direct en indirect ontstekingen van de darm die zich veelvuldig voordoen bij o.m. de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en PDS.
Let op:
Zink in tabletvorm komt altijd in de darm, waar het ook de ziekmakende bacteriën kan voeden. Nano zink kan vanuit de bloedbaan de darm versterken terwijl je met middelen als nano zilver de ziekmakende bacteriën kunt afdoden. Het is in zo’n situatie van belang om nano zink lang in de mond te houden alvorens door te slikken, terwijl zilver diréct doorgeslikt moet worden op nuchtere maag om in de darm terecht te komen.
Koperzorgt er mede voor dat ijzer wordt vastgelegd in het hemoglobine en speelt zodoende een rol bij de ijzerstofwisseling en het zuurstoftransport in het lichaam. Koper is betrokken bij de synthese van melanine, wat zorgt voor pigmentatie van huid en haar en gaat hiermee vergrijzing en pigmentvlekken tegen.
De synthese en crosslinking van collageen en elastine zijn o.m. afhankelijk van koper en belangrijk voor de stevigheid en elasticiteit van huid en bindweefsel. Koper draagt hiermee bij aan een jeugdige huid en gezonde organen zoals longen, hart en bloedvaten.
Ook voor de groei en ontwikkeling van botten en weefsels, nieuwvorming van bloedvaten, en synthese van hormonen en neurotransmitters zijn zowel zink als koper van belang.
Een optimale koperstatus bevordert het psychische en mentale welzijn en een optimale energievoorziening van ons lichaam.
Hoewel bij mensen een ernstig kopergebrek niet vaak voorkomt, zijn milde kopertekorten niet zeldzaam. Bij landbouwhuisdieren (dieren gehouden voor vlees, melk, wol, etc.) is een kopertekort wereldwijd zelfs de belangrijkste tekortkoming.
Het belang van koper voor dieren en mensen is al bijna een eeuw bekend. Het menselijk lichaam bevat zo’n 100mg ervan, hoewel metingen schaars zijn. Koper komt voornamelijk voor in de hersenen, nieren, lever en hart: circa 3 tot 5mcg/gr. Koper is een cofactor voor cytochroom-c-oxidase, het enzym in de laatste fase van de elektronentransportketen; het energieproces in de mitochondriën.Koper is dus een essentieel element voor onze energiehuishouding.
Het mineraal is als cofactor van diverse co-enzymen en metalloproteïnen ook van belang voor de antioxidantverdediging en de controle van ontstekingen en allergieën.
In de strijd tegen ziektekiemen is koper de laatste jaren in beeld gekomen. Een metaal waarvan de kiemdodende werking – opvallend genoeg – in de oudheid al bekend was. Zo beschrijft een Egyptische tekst op een papyrusrol, daterend van tussen 2600 en 2200 voor Christus, hoe koper kan worden gebruikt voor de ontsmetting van wonden en het steriliseren van water.
OokGrieken, Romeinen, Aztekenen andere oude beschavingen kenden de antimicrobiële eigenschappen van koper. Ze gebruikten het,vermalen tot poeder, tegenhuidaandoeningen.Ook blijkt uit archeologische vondsten uit Pompeï en Herculaneum dat Italiaanse artsen in de eerste eeuw instrumenten van koper en brons gebruikten. Uit archeologische vondsten in de omgeving van Pompeï en Herculaneum blijkt tevens dat Italiaanse artsen in de eerste eeuw instrumenten van koper en brons gebruikten.